Added Date: 14/12/2023 4:35:28 PM
Last update: 14/12/2023 4:36:19 PM
عبدالبهاء فرزند ایران
بخش فراموش شده‌ی تاریخ روشنفکری ایران
به‌کوشش فریدون وهمن
2023 نشر باران، سوئد
تاریخ غنیِ تجدد‌خواهی در ایران گرفتار تاریخ‌زدایی شده است
دکتر محمد توکلی طرقی، استاد تاریخ دانشگاه تورنتو
– – – – –
تاریخ معاصر ما و مهم‌تر از آن، درکی که از تاریخ معاصر از خودمان و گذشته و حالمان به‌دست داده‌ایم سرشار از بدفهمی‌ها، بدخوانیها، بی‌اعتدالی‌ها و ناروایی‌های ریز و درشت است، ناروایی‌هایی که از درون عدم تعادل ما سر بر می‌کشد و به «تجدد» ما و تاریخ تجدّد ما سمت و سو می‌دهد.
دکتر ماشاءالله آجودانی مولف کتاب مشروطهء ایرانی
– – – – –
کتاب عبدالبهاء فرزند ایران کوششی در نمایاندن پیوند تاریخ دیانت بهائی با تاریخ جاودانی ایران و نقش بارز این آیین در جنبش روشنفکری ایران در صد و هشتاد سال گذشته، به‌ویژه در صدر مشروطه است؛ همان حقیقتی که گرفتار تاریخ‌زدایی شده و امروزه حتی گفتگو از آن جُرم محسوب می‌شود.
در طول سی سال رهبری جامعهء بهائی (۱۸۹۲ تا ۱۹۲۱م.) عبدالبهاء با نامه‌های بیشماری که از تبعید ناخواستهء خود در عثمانی به ایران می‌فرستاد هزاران تن از ایرانیان را با تعالیم پدرش بهاءالله آشنا ساخت و از بهائيان خواست که هم‌میهنان خود را با آن تعالیم آشنا سازند. بدین‌ترتیب دامنهء گسترش دیانت بهائی و تعالیم آن در دهه‌ها پیش از انقلاب مشروطه در سراسر ایران، حتی دهات دورافتاده گسترش دیافت، به ماوراء مرزهای ایران، به آسیای مرکزی و قفقاز و سپس به اروپا و امریکا رسید. آنچه اعبدالبهاء گفت و نوشت در بزرگداشت انسان و مقام او، تساوی حقوق زنان و مردان، لزوم تعلیم و تربیت به ویژه تحصیلات دختران، آزادی عقاید و وجدان، لزوم توافق دین با علم و عقل، تساوی نژادها، حکومت مردم بر مردم، صلح عمومی و خلع سلاح و امثال آن بود.
عبدالبهاء نُه ساله بود که همراه خانواده به دستور ناصرالدین شاه از ایران به عثمانی تبعید شد و پس از آن هرگر نتوانست به ایران بازگردد، ولی به شهادت آثارش در تمام عمر با عشق به ایران زیست، با سخنانی ستایش‌آمیز از ایران گفت و نوشت، تا پایان عمر رسوم و عادات ایرانی را حفظ کرد و آرزویش سربلندی و آبادانی آن سرزمین بود.
کتاب عبدالبهاء فرزند ایران، در دوازده فصل به بررسی افکار و تعالیم و شرح زندگانی این شخصیت برجستهء تاریخ ایران، به ویژه هنمودهای او در دوران انقلاب مشروطیت ایران (۱۹۰۵م) می‌پردازد، کتابی است برای همهء علاقمندان به تاریخ و سرنوشت ایران که شاید بتوان در آن پاسخی به این پرسش یافت که چرا و چگونه مردم ایران که یک قرن پیش جنبش مشروطیت را آفریدند امروزه به جمهوری اسلامی رسیده‌اند.
درباره نویسنده:
فریدون وهمن استاد پیشین زبانها و ادیان کهن ایران در دانشگاه کپنهاگ با بیش از چهل سال سابقهء تدریس و پژوهش است. وی کتاب‌های متعددی در بارهء زبانها و لهجه‌ها، فولکلور ایران، ادیان و مذاهب ایران دارد.
