کتاب کارگران و انقلاب ۵۷
هموراه این بحث در مجامع علمی و دانشگاهی و محافل روشنفکری مطرح بوده است که انقلاب 1357 ایران بر چه پایههایی شکل گرفت و چه عواملی نقش موثری در آن داشتند و پساز وقوع انقلاب، این عوامل چه نقشی ایفا کردند و … بسیاری پرسشهای دیگر که هنوز هم مطرحند و جامعهشناسان، فیلسوفان، اقتصاددانان و مورخان بسیاری دربارهی آن نوشتهاند و این پژوهشها همچنان نیز ادامه دارد. یکی از مهمترین بحثها پیرامون انقلاب 1357، بحث جنبشهای کارگری، اعتصابات کارگری و به خاصه اعتصاب گستردهی کارکنان صنعت نفت است که خیل عظیمی از تحلیلگران به نقش ویژهی آنها در تحقق انقلاب باور دارند. آصف بیات، جامعهشناس و نظریهپرداز بزرگ دوران ما که کتاب «سیاستهای خیابانی»اش چراغ راهیست برای درک و تحلیل همهی آنچه بر طبقات فرودست در دوران پهلوی دوم میگذشت و منتهی به جنبش عظیمی شد که در انقلاب نقش اساسی ایفا کرد، کتاب «کارگران و انقلاب 57» را بر مبنای فعالیتها و جنبشهای کارگری در سالهای پیش و پساز انقلاب نوشته است. این کتاب با بههمریختن خیل تحلیلهای دمدستی پیش از خودش، با تحلیل جامع و کامل بر مبنای پژوهشهای میدانی گسترده، نقش کارگران در انقلاب ایران را بسیار کلیدی میداند. کارگران و انقلاب 57، نشان میدهد که چگونه کارگران در بخش بزرگی از کارگاهها و کارخانهها در سالهای ابتدایی انقلاب، با بینش و آگاهی دست به خودگردانی و خودمدیریتی زدند و توانستند آرمانهای بزرگی را تحقق بخشند که در هیاهوهای بعدترش نادیده گرفته شده است.
آصف بیات (متولد: ۱۳۳۳) محقق و نویسنده ایرانی و استاد جامعهشناسی دانشگاه لایدن هلند است. او پیشتر، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره (AUC) بودهاست. بیات ۱۳۳۳ شمسی در روستایی کوچک در استان تهران به دنیا آمد. او در دوران نوجوانی به تهران نقل مکان نمود، در رشته علوم سیاسی در دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی تهران پذیرفته شد و به عالم سیاست روی آورد. بیات در اواخر دهه ۱۳۵۰، تحصیلات تکمیلی خویش را در دانشگاه کنت بریتانیا ادامه داد و نقش کارگران در انقلاب سال ۱۳۵۷ را به عنوان موضوع پایاننامه دکترایش انتخاب کرد که با نام «کارگران و انقلاب در ایران» به چاپ رسید. او سپس در سال ۱۹۸۶ به مصر نقل مکان کرد تا در دانشگاه آمریکایی قاهره درس بدهد، بسیاری از تحقیقات او بر مسائل اجتماعی آن کشور متمرکز شد و کتاب «کار، سیاست، و قدرت» را به رشته تحریر درآورد که دربارهٔ تجربه مصر از مشارکت کارگری از زمان ریاستجمهوری جمال عبدالناصر بود