The social context of the revolution of Iran زمینه های اجتماعی انقلاب ایران

About Author:
Hossein Bashiriyeh, is an Iranian scholar in political theory and political sociology, who was born in 1953 in Hamedan, Iran. Bashiriyeh has been described as “Father of political sociology in Iran”, and was a prominent academic figure influencing the Iranian reform movement.

“زمینه های اجتماعی انقلاب ایران” کتابی است از “حسین بشیریه”، که در ابتدا به عنوان تز دکترای وی به زبان انگلیسی چاپ شده بود و نسخه ای که پیش روی خوانندگان قرار دارد، برگردان فارسی آن بوده که “علی اردستانی” کار ترجمه اش را به انجام رسانیده است. این اثر که یکی از قابل توجه ترین تحلیل های صورت گرفته پیرامون انقلاب سال 57 ایران می باشد، با در نظر گرفتن نقشی که دولت در تاریخ معاصر این کشور بازی کرده، زمینه ها و دلایل اجتماعی و سیاسی وقوع انقلاب را مورد بررسی قرار می دهد.
رویکرد “حسین بشیریه” در کتاب “زمینه های اجتماعی انقلاب ایران” یک رویکرد جامعه شناختی و سیاسی می باشد و نویسنده تلاش کرده تا بدون اینکه جهت گیری های اندیشه و علایق روشنفکرانه، بر تحلیل های وی سایه بیاندازد، مساله ی انقلاب را به شکل علمی و عینی تبیین کند. به این جهت، “حسین بشیریه” ابتدا رویکردی تاریخی در پیش می گیرد و با برگشتن به دوره ی قاجاریه و در نظر گرفتن عوامل از آن برهه به بعد، فروپاشی ساختارهای سنتی حکومت را به تصویر می کشد؛ این دگرگونی در ساختار دولت، با از هم گسیختگی دولت مطلقه آغاز شده و سپس طبقات اجتماعی و نیروهای سیاسی که در آن دوره ظهور یافتند را به تصویر می کشد. در ادامه نقش نیروهای سرکوب گر و پشتیبانی آمریکا، نفت و ثبات اقتصادی ناشی از آن، بحران های اقتصادی و دیکتاتوری، طبقات مختلف جامعه اعم از بورژوازی، کارگران، دهقانان و حامی پروری، احزاب مختلف سیاسی نظیر لیبرال بورژوا، بنیادگرای ضدلیبرال، اسلامی رادیکال، چپ گرا و منازعات سیاسی میان این احزاب و گروه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

درباره نویسنده:
حسین بشیریه (زاده ۱۳۳۲ در همدان) جامعه‌شناس و پژوهشگر علوم سیاسی است. وی یکی از اندیشمندان سیاسی مهم و تأثیرگذار ایران پس از انقلاب به‌شمار می‌آید. پژوهش‌های او بیشتر در حوزه تئوریهای انقلاب، جامعه‌شناسی سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی ایران، توسعه سیاسی و اندیشه سیاسی در غرب است. وی لیسانس خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه تهران گرفت و سپس برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت. در سال ۱۹۷۹ در رشته رفتارشناسی سیاسی از دانشگاه اسکس انگلستان فوق لیسانس دریافت کرد و در سال ۱۹۸۲ موفق به اخذ درجه دکترا در رشته تئوری سیاسی از دانشگاه لیورپول شد.
حسین بشیریه با نوشته‌های متعدد خود و نیز تدریس علوم سیاسی در دانشگاه تهران به مدت ۲۴ سال (۱۹۸۳–۲۰۰۷) بر مطالعه و عمل سیاسی در ایران تأثیر شایانی گذاشته‌است.