Added Date: 16/09/2022 11:17:55 AM
Last update: 16/09/2022 11:17:56 AM
بدیع الزمان فروزانفر، مقالات را یکی از گنجینه های ادبیات و لغت فارسی می داند و نیز اهمیت و ارزش آن را از این نظر که کلید آشنایی با اندیشه های مولاناست گوشزد می کند. در عین حال می گوید که مرموز ترین فصول تاریخ زندگی مولانا همان داستان پیوستگی و ارتباط او با شمس تبریزی است و کتاب مقالات پرده از روی بسیاری از این رموز و اسرار برمی دارد و علت فریفتگی مولانا به شمس را تا حدی واضح می سازد.
در گذشته رسم چنان بوده که شاگردان و مریدان در مجلس ها از سخنان مشایخ و پیران یادداشت برمی داشتند. مقالات شمس مجموعه ی چنین یادداشت هایی است. این قبیل یادداشت های شتاب آلود و درهم و برهم را معمولا پس از تنظیم و تنقیح در وقت فراغت بازنویسی می کردند و آن را به نظر خود شیخ یا استاد می رسانیدند. مقالات شمس این بخت را نداشته، یعنی هیچ گاه از سواد به بیاض نیانجامیده و ترتیب و تنقیح نیافته است. مقالات، به صورتی که به دست ما رسیده، مجموعه هایی از همان یادداشت های تندنویس نامنظم است، مشتمل بر بسیاری عبارت های گسسته پاره و ناتمام.
نسخه ی کامل کتاب مقالات شمس را نیز دکتر محمدعلی موحد خود تصحیح کرده است و در اینجا کوشیده تا با آوردن بخش های مهم و ضروری کتاب و همچنین توضیح غرایب لغوی، خواندن کتاب را برای خوانندگان مفیدتر و سهل تر کند.
درباره نویسنده:
محمدعلی موحد (زادهٔ ۱۳۰۲، تبریز) عرفانپژوه، تاریخنگار و حقوقدان، و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.صمد موحد برادر اوست. محمدعلیموحد تحصیل را در مدارس تدین و اتحاد نو تبریز آغاز کرد و در سال ۱۳۱۹، پس از اخذ دیپلم متوسطه در رشتهٔ ادبی، به تهران آمد. اما بهواسطهٔ فوت پدر (در سال ۱۳۱۷) به تبریز بازگشت و سرپرستی خانواده را برعهده گرفت و به مدت ده سال در تبریز و تهران اقامت گزید.
وی در طول زندگی خویش همواره مشغول تحقیق، تألیف و ترجمه بوده و آثار شاخصی از خود به یادگار گذاشتهاست که بیشک مهمترین آنها تحقیق در متون عرفانی، بهویژه چاپ انتقادی مقالات شمس تبریزی است. کتاب ارجنامهٔ محمدعلی موحد به نام با قافلهٔ شوق دربرگیرندهٔ مجموعهمقالاتی از دوستان، همکاران و شاگردان وی دربارهٔ زندگی و آثار موحد، در دانشگاه تبریز توسط محمد طاهری خسروشاهی، از محققان حوزهٔ ادبیات فارسی در آذربایجان، تدوین و منتشر شدهاست. موحد از جمله عرفان پژوهانی است که مدفون بودن شمس تبریزی در خوی را به دلیل وجود مقبرهای با یک مناره در خارج از شهر خوی که از آغاز سدهٔ پانزدهم میلادی به «منارهٔ شمس تبریزی» معروف بوده، معتبر میداند.
موحد در زمینه مسایل حقوقی نیز صاحب نظر بوده و دو کتاب «درسهایی از داوریهای نفتی» و «نفت ما و مسائل حقوقی آن» به عنوان کتاب درسی در دوره کارشناسی ارشد حقوق تجارت به عنوان منبع درسی معرفی شدهاست. محمدعلی موحد نخستین بار مسایل حقوقی نفت را وارد متون درسی دانشگاه کرد. در پژوهشهای تاریخی نیز دکتر موحد با کتاب چهارگانه ” خواب آشفته نفت ” اثری مهم و ماندگار را از خود بجای گذاشتهاست