About Author:
Jalāl al-Dīn Muḥammad Rūmī, also known as Jalāl al-Dīn Muḥammad Balkhī, Mevlânâ/Mawlānā and Mevlevî/Mawlawī, but more popularly known simply as Rumi, was a 13th-century Persian poet, Hanafi faqih, Islamic scholar, Maturidi theologian and Sufi mystic originally from Greater Khorasan in Greater Iran.
Added Date: 21/09/2022 3:37:10 PM
Last update: 21/09/2022 3:37:10 PM
کتاب “گزیده غزلیات شمس” اثری است که در آن قسمتی از زیباترین غزلیات سروده شده توسط “مولانا جلال الدین محمد بلخی” به چاپ رسیده است. این گزیده که به کوشش یکی از ادیبان فرزانه‌ی معاصر یعنی دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی” تدوین شده، در نزدیک به هفتصد صفحه توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گشته است.
دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی” در مورد روندی که در این گزیده اتخاذ کرده نیز در پیشگفتار اثر صحبت کرده است. وی اظهار داشته که در “گزیده غزلیات شمس” سعی بر این بوده است که غزل هایی انتخاب شود که از نظر ارتباط احساسی و پس‌زمینه‌ی عاطفی در یکی از اقلیم‌های روحی و روانی مولانا بیشتر درخشیده باشند، از نظر آهنگ و موسیقی متمایزتر باشند و واژگان و زبان شعری آن‌ها دارای امتیاز و هماهنگی بیشتر باشد، از نظر شکل و خلاقیت قالب شعری بیشتر خصیصه‌های مولانا را بازتاب دهند و از جهت تصویرسازی اصیل تر و متمایزتر باشند. به طور طبیعی نمی‌توان مجموع همه این مزایا را در یک غزل واحد پیدا کرد اما “گزیده غزلیات شمس” این طیف از غزل‌ها را به خوبی نشان می‌دهد.
دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی” همچنین بحث می‌کند که از نظر زبان و گستردگی واژه، دیوان شمس در میان مجموعه شعرهای فارسی، به ویژه در میان آثار غزلسرایان، برجسته است. وسعت طیف معانی مورد نظر مولانا و تفاسیر او دلیل این گستردگی و تنوع است. برخلاف بسیاری از شاعران قدیم که خود را محدود به واژگان و عبارات رسمی کردند، مولانا سعی کرده است زبان را در شکل فعلی خود به کار گیرد. به واقع، طیف وسیع معانی، موقعیت‌ها و و تجربیات بی شمار، استفاده از اصطلاحات واضح تر و واژگان شاداب‌تر و گسترده‌تر را ضروری می سازد.
درباره نویسنده:
جلال الدین محمد بلخی معروف به مولانا، مولوی و رومی، زاده ی 15 مهر 586 و درگذشته ی 4 دی 652 هجری شمسی، از مشهورترین و تأثیرگذارترین شاعران ایرانی است.جلال الدین محمد بلخی در بلخ زاده شد. پدر او مولانا محمد بن حسین، خطیبی معروف به بهاءالدین ولد و سلطان العلما، از بزرگان صوفیه و مردی عارف بود و نسبت خرقه ی او به احمد غزالی می رسید. وی در عرفان و سلوک سابقه ای دیرین داشت و چون اهل بحث و جدال نبود و دانش و معرفت حقیقی را در سلوک باطنی می دانست نه در مباحثات و مناقشات کلامی و لفظی، پرچمداران کلام و جدال با او مخالفت می کردند؛ از جمله فخرالدین رازی که استاد سلطان محمد خوارزمشاه بود و بیش از دیگران شاه را علیه او برانگیخت. سلطان العلما احتمالا در سال 610 قمری، همزمان با هجوم چنگیزخان از بلخ کوچ کرد و سوگند یاد کرد که تا محمد خوارزمشاه بر تخت نشسته، به شهر خویش بازنگردد. مولانا در نوزده سالگی با گوهر خاتون ازدواج کرد.شمس تبریزی در حدود سال 642 قمری به مولانا پیوست و چنان او را شیفته کرد، که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت و از آن زمان طبعش در شعر و شاعری شکوفا شد و به سرودن اشعار پرشور عرفانی پرداخت. کسی نمی داند شمس تبریزی به مولانا چه گفت و چه آموخت که این گونه دگرگونش کرد؛ اما واضح است که شمس تبریزی عالم و جهان دیده بود و نوشته های او بهترین گواه بر دانش گسترده اش در ادبیات، لغت، تفسیر قرآن و عرفان است.مولانا، پس از مدت ها بیماری در پی تبی سوزان در غروب یکشنبه 5 جمادی الآخر 672 هجری قمری درگذشت.
