پیش از پیدایش رسانه های جمعی که دنیا را به دهکده ی کوچک جهانی تبدیل کنند، کسی که در یک گوشه ی دنیا می زیست از گوشه ی دیگر آن خبر نداشت و مردم شرح فرهنگ و جغرافیای مناطق مختلف را فقط از زبان کسانی که به سفر می رفتند و سفرنامه می نوشتند، دریافت می کردند. بنابراین دقیق بودن نگارنده ی سفرنامه نقش مهمی در ماندگاری و شهرت آن ایفا می کرد. علاوه بر این هر اثری که برشی از تاریخ را از نظر زمان و مکان ثبت می کرد دارای ارزش مطالعاتی برای نسل های آینده محسوب می شد.
دوره ی قاجار که دوره تجدد و نوآوری در شناخت علوم شناخته می شود، به سبب علاقه ی شاهان قاجاری و همراهی ادیبان و نکته برداران، دوره ای غنی از جهت نگارش سفرنامه ها به حساب می آید. از آن جایی که عمده ی مسافران این سیاحت ها مردان بوده اند، همواره جای خالی یک سری نکات در سفرنامه های عهد قدیم یافت می شود. نکاتی که نیازمند دقت و ریزبینی زنانه برای به نگارش درآوردن بوده است. سفرنامه ی عالیه خانم شیرازی، از این جهت مرجع مناسبی برای مطالعه و مقایسه با دیگر سفرنامه های آن دوران به حساب می آید. این سفرنامه که در دوره ی ناصرالدین شاه قاجار به نگارش درآمده، شرح سفر نگارنده از کرمان و سختی های رفتن به بمبئی هند و سپس زیارت خانه ی خداست. بخش دوم با اتمام سفر حج و ورود عالیه خانم به تهران و اقامت او در دربار ناصرالدین شاه آغاز می شود و توصیف دربار و اندرونی شاه قاجار از دیدگاه یک فرد غریبه صورت می گیرد. بنابراین برخلاف دیگر آثار عصر قجر که توسط اطرافیان شاه نوشته شده اند، دیدگاه فردی خارج از دربار در توصیف فضای اجتماعات زنانه و جایگاه بانوان قاجاری در ساختارهای سلطنتی و قدرت آن ها در کنترل رویدادها می تواند برای خواننده جذاب باشد.
نشر اطراف سفرنامه ی عالیه خانم شیرازی با عنوان چادر کردیم رفتیم تماشا را با اهتمام زهره ترابی جمع آوری و تالیف نموده است.
درباره نویسنده:
زهره ترابی متولد سال 1369 نویسنده و ویراستار می باشد.
